بررسی سبک تفسیری حجه التفاسیر و بلاغ الإکسیر

نوشتار پیش روی، با نام «بررسی سبک تفسیری حجه التفاسیر و بلاغ الإکسیر» در سه فصل، سامان یافته و به برشماری و تحلیل مبانی و قواعد و روش ها و گرایش های تفسیری نگارنده آن می پردازد. فهم و تفسیر قرآن بر نهادهایی اساسی استوار است که همان پیش باورها و مبانی مفسر در تفسیر قرآن به شمار می روند. از دیگر سو، دانش تفسیر، دارای قواعد و ضوابطی است که پایه های اساسی فهم قرآن بر آن ها استوار است. روش‏ تفسیری نیز به معنای چگونگی کشف معانی و مقاصد آیات قرآن است و تأثیر باورهای مذهبی، کلامی و جهت‏گیری های عصری در تفسیر قرآن، با عنوان گرایش تفسیری یاد می شود. اثر قرآنی گرانسنگ حجه التفاسیر و بلاغ الاکسیر، بر اساس مبانی و قواعد، نیز روش ها و گرایش هایی نگاشته شده است. بر این اساس، نگارنده با تأمل و اندیشه دقیق در مباحث علوم قرآن و سبک شناسی تفسیر و جست وجوی روش مند در تفسیر حجه التفاسیر و بلاغ الاکسیر، به بیان پرسش هایی مانند «چیستی مبانی و قواعد تفسیری در حجه التفاسیر» و «چیستی روش ها و گرایش های تفسیری در حجه التفاسیر» پرداخته و در قالب تحقیقی بنیادی و با روش نقلی و وحیانی، پرسش های یاد شده را به روشنی پاسخ داده است. نگارنده حجه التفاسیر، از میان مبانی صدوری تفسیر قرآن، از دو مبنای تحریف ناپذیری قرآن و همتایی قرآن و عترت:بهره برده است. همچنین، امکان و جواز فهم قرآن و حجیت چینش و سیاق آیات نیز از مبانی دلالی در تفسیر حجه التفاسیر به شمار می روند. ارجاع متشابهات به محکمات و نسخ، دو قاعده مشترک میان تفسیر و علوم قرآن هستند که جناب بلاغی در تفسیر خود از آن ها استفاده کرده است. مفسر حجه التفاسیر، از روش های تفسیر عقلی، قرآن با قرآن و قرآن با سنّت در تفسیر خود بهره برده است، همچنین گرایش های تفسیری ایشان، در سه حوزه فقهی و کلامی و علمی، درخور بررسی هستند. واژگان کلیدی: سبک تفسیری حجه التفاسیر، مبانی تفسیری حجه التفاسیر ، قواعد تفسیری حجه التفاسیر ، روش های تفسیری حجه التفاسیر ، گرایش های تفسیری حجه التفاسیر.